Linux là gì? Ưu điểm và nhược điểm của hệ điều hành Linux

Hệ điều hành Linux là gì?

Linux là hệ điều hành máy tính được ra đời từ năm 1991 dựa trên nguyên gốc hệ điều hành Unix và được bằng viết bằng ngôn ngữ lập trình C.

Do Linux được phát hành miễn phí và sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội nên Linux vẫn giữ được chỗ đứng vững chắc trong lòng người dùng trước sự cạnh tranh của các ông lớn như Windows hay macOS.

Dù được phân ra thành nhiều phiên bản nhưng hệ điều hành Linux tốt nhất, thông dụng nhất hiện nay đang là Ubuntu.

Linux là một hệ điều hành máy tính được 2 khách hàng lớn là IBM và Dell tin tưởng. Linux cũng chính là tên hạt nhân của hệ điều hành này.

Xem thêm >>> 15 Cách rút gọn link theo ý muốn đơn giản, nhanh chóng

Cấu trúc hệ điều hành Linux

Cấu trúc hệ điều hành Linux gồm 3 phần: Kernel, Shell, Application

Kernel

Hay còn gọi là phần Nhân vì đây là phần quan trọng nhất trong máy tính bởi nó chứa đựng các module, các thư viện để quản lý, trao đổi giữa phần cứng máy tính và các ứng dụng.

Shell

Shell là phần có chức năng thực hiện các lệnh (command) từ người dùng hoặc yêu cầu từ các ứng dụng, chuyển đến cho Kernel xử lý. Shell chính là “sợi dây” để kết nối Kernel và Application, phiên dịch các lệnh từ Application chuyển đến Kernel để thực thi.

Có các loại Shell như: bash(Bourne-again shell), sh (the Bourne Shell), csh (C shell), tsh (TENEX C shell), ash (Almquist shell), zsh (Z shell).

Application

Đây là phần quen thuộc với người dùng nhất, phần giúp cho người dùng cài đặt ứng dụng, chạy ứng dụng, để người dùng có thể phục vụ các nhu cầu của mình.

Lịch sử hệ điều hành Linux

Vào năm 1991, ông Linus Torvalds khi đang theo học tại đại học Helsinki đã bắt đầu nảy sinh ý tưởng xây dựng một hệ điều hành mới thay thế cho hệ điều hành cũ kỹ của nền giáo dục hiện tại. Chính vì vậy, ông đã bắt đầu viết những dòng lệnh đầu tiên của Linux, đặt nền móng cho sự phát triển mạnh mẽ của hệ điều hành Linux như hiện nay.

Linus Torvalds  – người đặt nền móng cho sự phát triển của hệ điều hành Linux

Ưu điểm của Linux là gì?

Dù chiếm thị phần lớn nhưng hệ điều hành Windows và Mac OS vẫn không ngăn cản được hệ điều hành mã nguồn mở như Linux phát triển mạnh mẽ. Ngoài những chức năng thông thường như những hệ điều hành khác, Linux còn sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như:

• Không mất phí mua bản quyền
• Tính bảo mật tương đối cao
• Tính linh hoạt
• Có thể hoạt động tốt trên các dòng máy tính cấu hình yếu

Không mất phí mua, bán bản quyền

Với hệ điều hành Linux, bạn không cần phải bỏ chi phí mua bản quyền mà có thể sử dụng đầy đủ các tính năng như các ứng dụng văn phòng OpenOffice và LibreOffice.

Tính bảo mật cao

Tất cả những phần mềm độc hại cho máy tính như virus, mã độc… đều không thể hoạt động trên hệ điều hành Linux. Do đó, độ bảo mật của hệ điều hành này là rất cao.

Tính linh hoạt

Đặc biệt, người dùng còn có thể thoải mái chỉnh sửa hệ điều hành Linux theo nhu cầu sử dụng của mình. Đây chính cơ hội lý tưởng, “mảnh đất màu mỡ” cho các lập trình viên cũng như các nhà phát triển thỏa sức sáng tạo.

Hoạt động mượt mà trên dòng máy tính có cấu hình yếu

Với Linux, khi người dùng nâng cấp lên phiên bản mới, các máy tính có cấu hình yếu vẫn sẽ được nâng cấp theo và hỗ trợ thường xuyên. Đảm bảo chất lượng hoạt động vẫn trơn tru và ổn định.

Nhược điểm của Linux là gì?

Dù có nhiều ưu điểm là thế nhưng không thể nói Linux không tồn tại những hạn chế khó tránh khỏi

Một vài điểm hạn chế trên hệ điều hành Linux như:

• Hạn chế số lượng các ứng dụng được hỗ trợ trên Linux.
• Một số nhà sản xuất chưa phát triển driver hỗ trợ trên nền tảng Linux.

Nếu trước đó, bạn đã quen sử dụng một hệ điều hành khác thì khi chuyển sang Linux, bạn sẽ tốn kha khá thời gian để làm quen lại với hệ điều hành này.

Các phiên bản Linux

Linux khá “chiều” người dùng khi mang đến rất nhiều phiên bản các hệ điều hành Linux. Hiện nay, có một số bản hệ điều hành Linux phổ biến và được sử dụng nhiều như:

• Ubuntu

Đây được xem là bản phân phối hệ điều hành Linux được nhiều người biết nhất của Linux. Ubuntu được tạo ra nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất cho người sử dụng cả trên máy tính lẫn máy chủ.

Hiện nay, Ubuntu vẫn đang được cải tiến khá nhiều để phù hợp với nhu cầu sử dụng. Tuy thế, ý nghĩa của mục tiêu ban đầu của Ubuntu thì chưa bao giờ bị mất đi.

• Linux Mint

Nếu như Ubuntu là cái tên quen thuộc nhất trong các hệ điều hành Linux. Linux Mint được biết đến là bản phân phối hệ điều hành Linux tốt nhất, đẹp nhất và nhận được sự yêu thích nhất đến từ người dùng. Phiên bản này được xây dựng dựa trên nguyên gốc nền tảng Ubuntu. Vì thế, nó được kế thừa những ưu điểm của “đàn anh” và mang đến những trải nghiệm vượt trội cho người dùng. 

• Debian

Bản phân phối này gồm những phần mềm mã nguồn mở miễn phí rất được lập trình viên yêu thích. Tuy thường xuyên có bản cập nhật mới bổ sung nhưng Debian lại có nhược điểm là cập nhật khá chậm so với các phiên bản khác của Linux.

• Fedora

Phiên bản này được đánh giá là gây khó khăn cho người dùng khi cài đặt trình điều khiển đồ họa. Tuy nhiên, nó hoàn toàn miễn phí nên cũng rất đáng để thử dùng. Hiện nay, Fedora thường xuyên đem đến những cải tiến để mang lại trải nghiệm dễ dàng, thuận tiện hơn cho người dùng.

• CentOS/Red Hat Enterprise Linux 

Đây là bản phân phối thương mại dành cho máy chủ và máy trạm. Phiên bản này được phát triển dựa trên nền tảng Fedora nhưng mang ưu điểm là ổn định hơn và được hỗ trợ lâu dài.

• OpenSUSE/SUSE Linux Enterprise

Bản phân phối này được đánh giá là khá mạnh trong các phiên bản hệ điều hành của Linux. Bên cạnh đó, OpenSUSE còn rất thân thiện, người dùng thao tác dễ dàng với phiên bản này.

• Mageia/Mandriva

Phiên bản Mageia có thiết kế giản đơn, linh hoạt và gọn nhẹ nhất có thể. Ngoài ra, Mageia còn có ưu điểm là cung cấp đa dạng những tệp cấu hình sạch để người dùng dễ dàng chỉnh sửa theo ý muốn.

• Slackware Linux 

Slackware là phiên bản lâu đời nhất của hệ điều hành Linux và cho tới nay, nó vẫn được sử dụng. Cũng như các bản phân phối khác, Slackware thường xuyên phát hành bổ sung những bản nâng cấp và cải tiến.

• Puppy Linux

Bản phân phối Puppy Linux được phát triển dựa vào nền tảng Slackware. Mục tiêu của Puppy Linux là gọn, nhẹ nhưng vẫn hoạt động mượt mà trên mọi máy tính, đặc biệt là các dòng máy tính đời cũ khá yếu.

Nên sử dụng phiên bản hệ điều hành Linux nào là tốt nhất?

Theo trang web của Linux, Linux Mint hiện là phiên hệ điều hành Linux tốt nhất, hàng đầu – “đại diện” để cạnh tranh với 2 ông lớn là Windows và macOS.

Bản phân phối mã nguồn mở miễn phí này có thể cài đặt nhanh chóng và dễ dàng, bạn chỉ cần trang bị USB hoặc DVD trắng. Linux Mint cung cấp hỗ trợ đa phương tiện đầy đủ cho người dùng khi hoàn tất cài đặt. Hơn nữa, giao diện hệ điều hành Linux Mint

Các lý do người mới bắt đầu nên dùng hệ điều hành Linux Mint:

• Chạy ngay lập tức sau khi cài đặt.
• Tốn ít bộ nhớ hơn.
• Kho phần mềm nhanh và nhẹ hơn.
• Nguồn cung cấp ứng dụng vô cùng phong phú 
• Tùy chỉnh giao diện dễ dàng tất cả những phiên bản hệ điều hành hiện nay
• Kèm Codecs, Flash và nhiều ứng dụng mặc định.

So sánh hệ điều hành Linux và Windows

Bảng So sánh hệ điều hành Linux và Windows

Hướng dẫn sử dụng Linux

Vì Linux có khá nhiều bản phân phối nên chúng tôi sẽ chọn phiên hệ điều hành Linux tốt nhất Ubuntu để hướng dẫn cách cài đặt trên window. Đây cũng là phiên bản thông dụng và được nhiều người biết nhất. 

Để cài hệ điều hành Linux Ubuntu trên Window, bạn thực hiện Cài đặt Linux thông qua cổng USB. Đây là phương pháp dễ nhất để cài đặt Ubuntu hay các bản phân phối khác trên máy tính. Các bước như sau:

• Bước 1: Tải tệp .iso hoặc OS file theo đường link dẫn https://www.ubuntu.com/download/desktop.

• Bước 2: Tải phần mềm hoàn toàn miễn phí Universal USB installer để tạo cổng USB.

• Bước 3: Chọn một bản phân phối Ubuntu từ danh sách thả xuống và copy vào USB.

Sau đó, chọn tệp iso đã tải về ở Bước 1. Chọn tiếp vào ổ đĩa USB cài đặt Ubuntu rồi nhấn Create.

• Bước 4: Chọn Yes để bắt đầu cài đặt Ubuntu trong USB.

Khi đã hoàn tất cài đặt, một cửa sổ nhỏ sẽ xuất hiện. Như vậy, bạn đã cài đặt xong hệ điều hành Ubuntu Linux. Lúc này, bạn chỉ việc khởi động nó và sử dụng. 

Bài viết đã cung cấp tới các bạn thông tin giới thiệu về hệ điều hành Linux là gì, nên sử dụng phiên bản nào của hệ điều hành Linux. Ccas bạn hoàn toàn có thể cài đặt và sử dụng hệ điều hành Linux để có những trải nghiệm mới mẻ nếu đã quá chán Windows và MacOS.