Gần một thập kỷ trở lại đây, hiện tượng Mặt trăng máu đã trở thành một thuật ngữ phổ biến. Đây là hiện tượng thiên văn thú vị nhưng cũng được cho rằng là dấu hiệu bất thường dự báo xảy ra thảm họa. Bạn đã hiểu rõ hiện tượng trăng máu là gì chưa? Khi nào Trăng máu xảy ra tại Việt Nam trong năm nay?.
Hiện tượng Trăng máu là gì?
Mặt trăng máu dùng để chỉ “hiện tượng Nguyệt thực toàn phần“. Khi đó, Mặt Trăng sẽ có màu đỏ như màu máu nên còn được gọi là hiện tượng Mặt trăng máu (hay Huyết Nguyệt).
Nguyên nhân xảy ra hiện tượng Trăng máu?
Tại sao Mặt Trăng lại có màu đỏ như máu khi hiện tượng Trăng máu xảy ra?
Trước hết, phải khẳng định rằng Mặt Trăng không có bất kỳ màu sắc nào cả. Nó tỏa sáng được là do bề mặt phản xạ lại ánh sáng từ Mặt Trời.
Khi hiện tượng Nguyệt thực toàn phần xảy ra, Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng sẽ cùng nằm trên một đường thẳng. Trong đó, Trái Đất sẽ nằm ở giữa và che khuất ánh toàn bộ sáng từ Mặt Trời chiếu đến Mặt Trăng. Về lý thuyết, lúc đó, Mặt Trăng sẽ tối đen do không có ánh sáng từ Mặt Trời chiếu đến.
Tuy nhiên, trên thực tế, một số tia sáng từ Mặt Trời vẫn có thể chiếu đến được Mặt Trăng gián tiếp thông qua bầu khí quyển của Trái Đất, và phủ lên hành tinh này những ánh sáng có màu đỏ, cam hoặc vàng.
Cụ thể, khi tia sáng Mặt trời đi qua bầu khí quyển của Trái Đất, một số màu trong quang phổ ánh sáng – các màu có bước sóng ngắn như màu xanh lam – bị lọc ra và tán xạ. Các màu có bước sóng dài như đỏ, cam đi xuyên qua bầu khí quyển, và bị khúc xạ tại rìa Trái Đất, sau đó chiếu xuống bề mặt Mặt Trăng khiến nó có màu sắc đỏ rực này.
Tùy thuộc vào thành phần của khí quyển mà các màu sắc của quang phổ ánh sáng bị lọc ra, nên Mặt Trăng cũng có thể trông như có màu vàng, cam hoặc nâu khi hiện tượng nguyệt thực toàn phần xảy ra.
Chu kỳ diễn ra hiện tượng Mặt trăng máu
Khi nào xảy ra hiện tượng Nguyệt thực toàn phần hay Mặt trăng máu là câu hỏi của nhiều người. Đây không phải là hiện tượng hiếm gặp. Trung bình, Hiện tượng Trăng máu sẽ xảy ra theo chu kỳ 2,5 năm một lần.
Siêu mặt trăng máu là gì?
Bên cạnh hiện tượng mặt trăng máu còn có một hiện tượng đặc biệt hơn, có tên là Siêu mặt trăng máu. Vậy hiện tượng này là gì?
Để hiểu về hiện tượng Siêu mặt trăng máu là gì, trước hết, chúng ta cần tìm hiểu về hiện tượng Siêu Trăng.
Theo nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, Mặt trăng quay xung quanh Trái Đất theo quỹ đạo hình elip. Vì vậy, mỗi tháng, Mặt Trăng đều đi qua perigee (điểm gần Trái đất nhất) và apogee (điểm xa Trái đất nhất). Khi Mặt trăng ở gần Trái Đất nhất, chúng ta sẽ thấy nó to hơn bình thường, nên được gọi là Siêu Trăng.
Siêu Trăng và Mặt trăng máu là hai hiện tượng tách biệt, không phải lúc nào cũng xảy ra cùng một lúc. Tuy nhiên, khi chúng xảy ra đồng thời thì tạo nên hiện tượng Siêu mặt trăng máu.
Hiện tượng Siêu mặt trăng máu xảy ra gần nhất vào ngày 26/05/2021. Siêu mặt trăng máu kế tiếp sẽ xảy ra vào ngày 08/10/2033.
Hiện tượng Mặt trăng máu là điềm gì?
Từ xa xưa, con người đã quan tâm đến sự vận động của Mặt Trăng, Mặt Trời. Và khi hiện tượng Mặt trăng máu diễn ra, người xưa đã có khá nhiều cách lý giải khác nhau.
Truyền thuyết Mặt trăng máu trong các nền văn hóa và tôn giáo
Mặt trăng máu có ý nghĩa gì đối với mỗi nền văn hóa và tôn giáo lại có cách giải thích khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết, đều mang ý nghĩa tiêu cực.
- Người Inca cổ đại giải thích hiện tượng Trăng máu là do một con báo đốm ăn thịt Mặt Trăng. Họ tin rằng con báo đốm sau đó sẽ chuyển hướng tấn công sang Trái Đất, vì vậy mọi người sẽ hét lên, bắt chó sủa và hú lên, hy vọng sẽ gây ra đủ sự ồn ào để xua đuổi con báo đốm.
- Người Lưỡng Hà cổ đại tin rằng Mặt trăng máu là một sự đe dọa trực tiếp vào nhà vua. Do đó, vào ngày trước khi xảy ra Trăng máu, họ sẽ đưa vị vua của họ đi ẩn náu và tìm một người thế thân. Sau khi Trăng máu qua đi, vị vua đích thực sẽ quay trở lại còn người đóng thế kia sẽ biến mất một cách bí ẩn.
- Người Hindu cho rằng Trăng máu là kết quả của việc quỷ Rahu uống thuốc trường sinh bất tử. Thần Mặt Trời và Mặt Trăng chặt đầu Rahu, nhưng vì đã được uống thuốc tiên nên đầu của Rahu vẫn bất tử. Để tìm cách trả thù, đầu của Rahu đã đuổi theo Mặt Trời và Mặt Trăng để nuốt chửng nó
- Người Ấn Độ tin rằng Trăng máu là điềm xấu. Thức ăn và nước uống sẽ được đậy kín hoàn toàn trong thời gian này. Ngoài ra, họ cũng thực hiện nhiều nghi lễ tẩy rửa. Đặc biệt, những phụ nữ mang thai được khuyên là không nên ăn và làm việc nhà trong thời gian này để tránh ảnh hưởng đến thai nhi.
- Theo Hồi giáo, Mặt Trời và Mặt Trăng tượng trưng cho sự tôn kính đối với thánh Allah. Vì vậy trong thời gian diễn ra Trăng máu, những lời cầu nguyện đặc biệt được tụng niệm, bao gồm cả Salat-al-khusus, “lời cầu nguyện về nguyệt thực”. Vừa cầu xin sự tha thứ vừa khẳng định sự vĩ đại của thánh Allah.
- Cơ Đốc giáo thì gắn hiện tượng Trăng máu với cơn thịnh nộ của Chúa, và liên tưởng đến việc Chúa Giêsu bị đóng đinh.
Mặt trăng máu có phải điềm báo ngày tận thế?
Thuật ngữ “Mặt trăng máu” bắt đầu phổ biến vào năm 2013 sau khi cuốn “Bốn Mặt trăng máu” của bộ trưởng Cơ đốc giáo John Hagee được phát hành. Đây là khởi nguồn của việc truyền bá niềm tin về Ngày tận thế với sự kiện một chuỗi 4 lần Mặt trăng máu xảy ra liên tiếp trong hai năm 2014 – 2015.
Hagee cũng lưu ý rằng cả 4 lần này đều rơi vào các ngày lễ của người Do Thái, mỗi lần được đánh dấu bởi những sự kiện tồi tệ.
Rõ ràng, thực tế đã chứng minh niềm tin về sự không may mắn mà Trăng máu đem đến là sai lầm nhưng thuật ngữ “Mặt trăng máu” vẫn được truyền thông sử dụng và trở thành một từ đồng nghĩa với những điều xui rủi
Có thể nói Mặt trăng máu chỉ đơn giản là hiện tượng thiên văn hoàn toàn bình thường. Do đó, chúng ta chỉ cần quan sát và tận hưởng khi nó xảy ra, thay vì gán ghép bất kỳ ý nghĩa tiêu cực nào cho nó.
Khi nào có Mặt trăng máu ở Việt Nam trong năm 2022?
Trong năm 2022, hiện tượng Mặt trăng máu sẽ xảy ra vào 2 thời điểm là ngày 16/05/2022 và ngày 08/11/2022.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, chúng ta chỉ quan sát được hiện tượng này vào ngày 8/11/2022. Và địa điểm quan sát rõ nhất là ở Hà Nội.
Cụ thể, ta có thể quan sát hiện tượng Trăng máu rõ nhất trong khoảng hơn 1 tiếng đồng hồ, từ 17 giờ 16 phút – 18 giờ 41 phút.
Không giống như khi quan sát hiện tượng Nhật thực, bạn có thể quan sát Nguyệt thực toàn phần hay Mặt trăng máu bằng mắt thường mà không cần đeo kính bảo vệ mắt. Việc này an toàn tuyệt đối cho mắt vì bạn đang nhìn vào Mặt Trăng (ánh sáng Mặt Trời được phản xạ) chứ không phải đang nhìn trực tiếp vào ánh sáng Mặt Trời.
Có thể sử dụng ống nhòm hoặc kính thiên văn để quan sát Trăng máu rõ hơn
Bài viết đã vừa cung cấp những thông tin lý giải về hiện tượng Mặt trăng máu đang được nhiều người quan tâm. Còn hiện tượng thiên văn thú vị nào mà các bạn muốn tìm hiểu? Hãy để lại câu hỏi ở phần comment để nhận được giải đáp sớm nhất nhé!
